lørdag 24. januar 2015

jolesongar heilt til påske?

Då er me direkte inne frå Salhus rit- og raspeballstova, der husmori skal dryfta eit dagnært og viktugt emne: Kor lang tid etter jolaftan kann/bør ein syngja jolesongar?

Spursmålet dukka fram tidlegare i vika, då husmori heilt ut or inkje sette i med «Hei, tomtegubbar». Slik hev det vore heilt sidan jol, ho hev sunge og nynna jolesongar i eit bankande køyr. Alt frå gamle salmar til songar av meir verdsleg slag hev fylt heimen. Husmori undrast på kva grunnen kann vera. Song ho for lite i joli og (umedvite) prøver å taka det att no på nyåret? Eller er det berre so at jolestemningi sat serskilt godt i denne gongen?

Truleg fær me aldri svaret, men nettnerden kann stadfesta at det er mykje syngjing elles i året òg. Som ho plar segja: «Det kjem so mykje rart frå deg!» Husmori segjer seg samd i det, serleg når ho dreg til med popsongar frå 90-talet. Denne hugen til å brjota ut i song er truleg ein arv frå morssida.

Meir uvisst er det med trongen til å syngja ymse instrument når ektemakane spelar plator husmori kjenner godt. I tillegg til teksti vert gjerne tonar frå gitar, piano og endåtil slagverk sungne eller på andre måtar framborne munnleg/kroppsleg. Husmori hev òg ei onnor gjerd, som kjem for dagen når dei spelar kjende plator: Når éin song er endt, byrjar ho ofta å nynna introen på næste song fyrr songen hev byrja. Nettnerden finn ein viss hugnad i dette, men kann henda er det litt harme innblanda òg. I alle fall likar nerden å forvirra husmori ved å setja platespelaren på «shuffle», so songane kjem i vilkorleg fylgd!

Men hovudspursmålet var og er: Kor lang tid etter jolaftan kann/bør ein syngja jolesongar?

torsdag 15. januar 2015

Om nogit quæg

Ein av fyremunene med å sitja og grava og glana i gamle tekster, slik eg hev gjort i dag, er at ein kann ramla yver Christian IVs Norske Lovbog. Denne lovi tok til å gjelda i 1604, og ho er i mangt ei umsetjing av Magnus Lagabøtes landslov frå 1274-76 (den lovi hadde lang levetid!).

Men det er ikkje dét som er morosamt. Det gilde med lovboki frå 1604 er yverskriftene. Dansk med gamle skrivemåtar, finst det noko betre? Her kjem eit lite utval:


Mandhelge Balcken [Mannhelgebolken]
Kap. 3: Om mand finder anden paa sin kone, moder eller daatter.
Kap. 8: Om gallind mand vorder nogens bane, eller saarer nogen.
Kap. 14: Om mand bider anden.
Kap. 20: Om nogit quæg vorder mand at skade.
Kap. 22: Om mand beligger andens hustrue.
Kap. 23: Om de mend som gaa vbudne i gestebud.

Tyffue Balcken [Tjuvbolken]
Kap. 4: Om mand finder sin staalne gods hos anden.
Kap. 7: Om mand finder sit staalne gods, oc icke følger tyffuen.
Kap. 11: Om mand stiæler katte, hunde, kniffue eller belte.

Om mand vil finde flere offuerskrifte oc læse loffven, da skal mand gaae hit.


søndag 4. januar 2015

gul drakt / i år også

Hoppvika er i gang. Eg fylgjer med. Sit heilt burtdregen, berre stirer, syg i meg alt, i minsto flygingi. Men hin dagen såg eg på lista (ah, listor!) yver bøker eg las i 2014. Litt yver seksti, ikkje gale, frå ymse tider og i ymse lengder, eit rettelegt spenn frå den feitaste – laurdagsstubbane til Prøysen samla  til den tunnaste: ein diktsingel um Noriaki Kasai. 

Kasai, som hoppa sitt fyrste verdscuprenn i 1989 (då var ikkje Schlierenzauer fødd eingong!). Kasai, som i lang tid trudde at skidhopping upphavleg var ein norsk avrettingsmetode (nokre greidde seg, soleis vart hoppidrotten til). Kasai, som hev svart og gult utstyr. Kasai, som legg hendene på baken i satsen. Og so frametter. 

Um honom hev Endre Ruset skrive dikt, haikudikt: Noriaki (2014, Flamme Forlag). Tvo smakebitar: 

bokfink, høstløv 
Jan Boklöv 
smånynner Noriaki


Noriaki utspent 
et klesplagg til tørk 
blafrer i vinden 

*